(ភ្នំពេញ)៖ ក្រៅពីការអបអរសាទរពីសំណាក់ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា និងពលរដ្ឋមីយ៉ាន់ម៉ាស្រឡាញ់សន្តិភាព ពេលនេះប្រទេសមួយចំនួន​រួមនឹងបណ្តា​ឥស្សរជន​នយោបាយបរទេស បានបង្ហាញពីការគាំទ្ររបស់ខ្លួនយ៉ាងពេញទំហឹងចំពោះ កម្ពុជាដែលជាប្រធានអាស៊ានប្តូរវេនឆ្នាំ២០២២ ដែលបាន ផ្តួចផ្តើមធ្វើកិច្ចការងារ​ដ៏លំបាក​ក្នុងបុព្វហេតុ​សុខសន្តិភាព និងការបង្រួបបង្រួមជាតិរបស់ប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា។

រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសថៃបានចេញមកផ្ញើសារអបអរសាទរមុនគេ​ទៅកាន់សមភាគីខ្លួន​គឺឯកឧត្តមឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ប្រាក់ សុខុន រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេស និងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ ហើយនៅថ្ងៃបន្តបន្ទាប់មានរដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសចិន បានប្រកាសគាំទ្រយ៉ាងពេញទំហឹងដល់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ក្នុងនាមជាប្រធានប្តូរវេនអាស៊ាន ក្នុងការជួយសម្របសម្រួលដោះស្រាយវិបត្តិក្នុងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា។

នៅថ្ងៃទី១១ ខែមករា នេះ លោកបណ្ឌិត យុន យុងហូ ប្រធានអង្គការសហព័ន្ធសន្តិភាពសកល បានវាយតម្លៃខ្ពស់ខ្ពស់ដោយអបអរសាទរជូនសម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន ដែលចូលកាន់តំណែងជាប្រធានអាស៊ានឆ្នាំ២០២២នេះ និងអបអរសាទរចំពោះទស្សនកិច្ចការងាររបស់សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន ទៅកាន់ប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ដោយលោកបានចាត់ទុកថាជា «ទស្សនកិច្ចសន្តិភាព» ហើយលោកបានស្វាគមន៍ចំពោះលទ្ធផលជោគជ័យ ៣ចំណុច ដែលក្នុងនោះមាន ទី១៖ ការជំរុញយ៉ាងណាឱ្យមានបទឈប់បាញ់រហូតដល់ចុងឆ្នាំ២០២២, ទី២៖ ការគាំទ្រដល់ប្រេសិតពិសេសកម្ពុជា ទៅកាន់មីយ៉ាន់ម៉ា និងទី៣៖ ការសម្របសម្រួលដល់ការផ្តល់ជំនួយមនុស្សធម៌ទៅកាន់ប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា។

នេះគឺជាការទទួលស្គាល់និងការអបអរសាទរមួយប្រកប ដោយការលើកទឹកចិត្ត និងបង្ហាញពីភាពត្រឹមត្រូវនៃការ សម្រេចចិត្តរបស់កម្ពុជាក្នុងនាមប្រធានអាស៊ាន និងជាប្រទេសជាមិត្ត ក្នុងសមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍(អាស៊ាន) ដែលឈឺឆ្អាលចំពោះបញ្ហាដែលបាននិងកំពុងកើតឡើងនៅប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ានេះ។ នេះមិនមែនជាការជ្រៀតជ្រែកក្នុងកិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់មីយ៉ាន់ម៉ាឡើយ តែជាការចូលរួមដោះស្រាយវិបត្តិ និងជាទំនួលខុសត្រូវរបស់កម្ពុជាក្នុងនាមជាប្រធានអាស៊ាន និងមិនចង់ឃើញសោកនាដកម្មរបស់ប្រជាជនមីយ៉ាន់ម៉ា​ បន្តកើតមានពលរដ្ឋស៊ីវិល និងយោធាបន្តបាត់បង់ជីវិតដោយសារតែការវាយប្រយុទ្ធគ្នា ហើយប្រជាពលរដ្ឋជនភៀសខ្លួនកាន់តែច្រើនឡើង និងជនងាយរងគ្រោះត្រូវរងទុក្ខវេទនាដោយសារតែការខ្វះស្បៀងនិងថ្នាំសង្កូវសម្រាប់ព្យបាលជំងឺឡើយ។

ក្នុងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងដោះស្រាយវិបត្តិនៅមីយ៉ាន់ម៉ា សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រី បានបញ្ជាក់ថា គម្ពីរចំនួន២ ដែលសម្តេចយកទៅប្រើប្រាស់ការចរចាជាមួយ មីយ៉ាន់ម៉ាគឺកុងសង់ស៊ីស៥ចំណុច របស់អាស៊ាន និងធម្មនុញ្ញអាស៊ាន ខណៈមានគោលបំណងសំខាន់ចំនួន៣យ៉ាង ក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់សម្តេចទៅមីយ៉ាន់ម៉ា កាលពីថ្ងៃទី៧ និងទី៨ ខែមករា គឺទី១៖ បទឈប់បាញ់ ទី២៖ ការផ្តល់ជំនួយ និងទី៣៖ ការសន្ទនា។

កិច្ចសន្ទនាដែលនឹងត្រូវបន្តធ្វើជាច្រើនលើកច្រើនសារថែមទៀតជាមួយភាគីពាក់ព័ន្ធនានាដើម្បីឈានទៅបញ្ចប់ទាំងស្រុង ការប្រយុទ្ធគ្នា ព្រមទាំងការផ្សះផ្សារ​ជាតិ​និងបង្រួបបង្រួមជាតិឡើងវិញ។

ការបញ្ឈប់ការបាញ់ប្រយុទ្ធគ្នា និងការផ្តល់ជំនួយមនុស្សធម៌បន្ទាន់ ដល់អ្នកដែលត្រូវការជំនួយសង្គ្រោះគឺជាកិច្ចការសំខាន់ដែលប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាល បានជ្រើសរើស​ក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ច «ការទូតឈ្នះ-ឈ្នះ» ដើម្បីបុព្វហេតុសន្តិភាព និងការផ្សះផ្សារជាតិមីយ៉ាន់ម៉ា។ សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានទទួលនូវការ បញ្ជាក់ពីសំណាក់ ឧត្តមសេនីយ៍ មីន អោងឡាំង ប្រធានក្រុមប្រឹក្សារដ្ឋបាលរដ្ឋ និងជានាយករដ្ឋមន្ត្រី នៃសាធារណរដ្ឋសហភាពមីយ៉ាន់ម៉ាថា ប្រកាសបទឈប់បាញ់គ្នា ជាមួយអង្គការប្រដាប់អាវុធជនជាតិភាគតិចទាំងអស់ រហូតដល់ចុងឆ្នាំ២០២២ ហើយលោកបានអំពាវនាវឱ្យភាគី ប្រដាប់អាវុធជនជាតិដើមភាគតិចដទៃទៀត នៅក្នុងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា អនុវត្តបទឈប់បាញ់គ្នាដែរ ទើបអាចទទួលបានជោគជ័យ ព្រោះបើការប្រកាសតែភាគីរដ្ឋាភិបាលតែម្ខាង ហើយភាគីផ្សេងទៀតមិន អនុវត្តក៏មិនទទួលបានជោគជ័យឡើយ។ ហេតុដូច្នេះហើយបានជា សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានចាត់ទុកថា អ្នកដែលប្រឆាំងនឹងបទឈប់បាញ់ និងការផ្តល់ ជំនួយនៅមីយ៉ាន់ម៉ា គឺជាអ្នកដែលចង់ឱ្យមនុស្សស្លាប់ និងរបួសដោយសារសង្គ្រាម ព្រមទាំងចង់ឱ្យពលរដ្ឋមីយ៉ាន់ម៉ា រស់នៅក្នុងភាពអត់ឃ្លាន។

វាជាការល្អប្រសើរណាស់ ជាមួយនឹងការមិនមានអំពើហិង្សា មិនមានសង្គ្រាមប្រដាប់អាវុធ នៅក្នុងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ដែលវានឹងបង្កបរិយាកាសអំណោយ​ផល​សម្រាប់ឈានខ្ពស់ទៅរកការសន្ទនាក្នុងមីយ៉ាន់ម៉ា និងសម្រាប់ឈានឈ្ពោះទៅរកការបោះឆ្នោត ដែលភាគីខាងមីយ៉ាន់ម៉ាបានកំណត់ថា នឹងធ្វើនៅខែសីហា ឆ្នាំ២០២៣។ បើសិនជាមិនអាចអនុវត្តបានទេ ការបោះឆ្នោតក៏មិនអាចធ្វើទៅបានទេ។ សម្តេចសង្ឃឹមថា ដៃគូអាស៊ានទាំងអស់ នឹងបន្តខិតខំដើម្បីបង្កើតឱ្យមាន យន្តការមួយ ប៉ុន្តែរឿងនេះវាមិនអាចបញ្ចប់នៅក្នុងឆ្នាំ២០២២ទេ អឆចនឹងទៅដល់ដៃប្រធានអាស៊ានថ្មី គឺឥណ្ឌូនេស៊ី។ សម្តេចបានលើកឡើងថា កម្ពុជាមាន បទពិសោធគ្រប់គ្រាន់ហើយ ឈឺចាប់ពេកហើយ ដោយសារសង្គ្រាមនេះ។ ការទទួលបានសន្តិភាពពេញលេញ នៅកម្ពុជា២៣ឆ្នាំមកនេះ គឺជាប្រវត្តិសាស្រ្ត​របស់កម្ពុជាក្នុងរយៈពេល៥០០ឆ្នាំកន្លងមក។

ទោះយ៉ាងណា គេឃើញមានក្រុមអ្នកប្រឆាំងជ្រុលនិយមខ្មែរ ជនជាតិភូមានិងជនបរទេសមួយចំនួនតូចដែលច្រណែននឹងកម្ពុជាបាននាំគ្នាដើរបញ្ច្រាស់ទិស​ដោយ​ខិតខំបំផ្លាញកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងធ្វើសន្តិភាវូបនីយកម្មនៅមីយ៉ាន់ម៉ា និងរុញច្រានមីយ៉ាន់ឱ្យបន្តស្ថិតក្នុងអស្ថេរភាព​នយោបាយ ជម្លោះប្រដាប់អាវុធ អំពើហិង្សា និងការសងសឹករវាងជាតិសាសន៍ និងធ្វើឱ្យមីយ៉ាន់ម៉ាស្ថិតនៅមាត់ជ្រោះនៃសង្គ្រាមស៊ីវិលពេញទំហឹង ហើយជីវិតមនុស្សនឹងបន្តស្លាប់បាត់បង់ជីវិត​ជារៀងរាល់ថ្ងៃដោយពួកគេប្រឆាំងនឹងដំណើរសន្តិភាព។ សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានលើកឡើងដូច្នេះថា៖ «អ្នកជេរហ្នឹងក្រុមដដែលហ្នឹង ខ្ញុំជឿថាមានមីយ៉ាន់ម៉ា និងខ្មែរអង្គុយជាមួយគ្នា ដោយសារខម្មិនចូលមកជាភាសាខ្មែរផង និងមីយ៉ាន់ម៉ាផង តើបងប្អូនមីយ៉ាន់ម៉ាចេះភាសាខ្មែរពីអង្កាល? អញ្ចឹងមានតែមួយក្រុមអាចនៅកន្លែងណាមួយ នៅប៉ារីស នៅអាមេរិក ឬនៅថៃ នៅហ្វីលីពីន ឬនៅកន្លែងណាអង្គុយជាមួយគ្នា»។

សម្តេចបានបន្តថា «យើងដឹងមុខហើយ ក្រុមអ្នកឯងជាក្រុមនិយមជ្រុលតែអញ្ចឹង ឥឡូវខ្ញុំប្រើពាក្យថា ប្រឆាំងនឹងបទឈប់បាញ់ គឺអ្នកចង់ឱ្យមនុស្សស្លាប់ និងរបួសដោយសារសង្គ្រាម អ្នកឯងឆ្លើយមក»។ ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី សម្តេចតេជោ បានថ្លែងថា សម្តេចមិនប្រកាន់ទោសអូសដំណើរជាមួយនឹងប្រជាពលរដ្ឋមីយ៉ាន់ម៉ានោះទេ ទោះបីជាសម្តេចបានសង្កេតឃើញថាមានការដុត, ជាន់ ឬគូសរូបថតរបស់សម្តេចក៏ដោយ។ សម្តេចបញ្ជាក់ថា «អ្នកនឹងបានឃើញថា ជីវិតរបស់អ្នកនឹងត្រូវបានសង្គ្រោះពីភ្នក់ភ្លើងសង្គ្រាម ដោយតួនាទីរបស់អាស៊ាន ក្នុងគំនិតផ្តួចផ្តើមរបស់ខ្ញុំទៅទស្សនកិច្ចនៅប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា»។

តាមពិត ប្រជាជនមីយ៉ាន់ម៉ាភាគច្រើនបានអរគុណសម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីចំពោះគំនិតដ៏ឈ្លាសវៃប្រកបដោយគតុបណ្ឌិតក្នុងការហ៊ាន​ប្រឈមមុខ​ និងខិតខំប្រឹងប្រែងរកដំណោះស្រាយព្រោះ​ស្ថានភាពប្រជាជនមីយ៉ាន់ម៉ា បើប្រៀបធៀបទៅនឹងស្ថានភាពប្រជាជនកម្ពុជា​ក្នុងអំឡុងទសវត្សរ៍១៩៧៥ -១៩៧៩ គឺខុសគ្នាស្រឡះ។ ខុសគ្នាដាច់ ដោយសារតែប្រជាជនកម្ពុជារងទុក្ខវេទនា រងនូវការកាប់សម្លាប់រង្គាល តែគ្មានបរទេសណាអើពើឡើយ និងគ្មានប្រទេសណាមួយហ៊ានចេញមុខដូចកម្ពុជាពេលនេះ ដើម្បីស្វែងរកដំណោះស្រាយជូនកម្ពុជាឡើយ សូម្បីតែអង្គការសហប្រជាជាតិ។ ពេលនេះ ប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ាមានសំណាងជាងកម្ពុជា កាលពីអតីតកាលជាពិសេសមានស្ថាបនិកសន្តិភាពនៅកម្ពុជា បានគិតគូរនិងជួយស្វែងរកដំណោះស្រាយជូន ព្រោះសម្តេចតេជោ និងប្រជាជនកម្ពុជាបានឆ្លងកាត់បទពិសោធដ៏ជូរចត់នេះរួចហើយ រហូតដល់យកជីវិតធ្វើដើមទុនដើម្បីរំដោះប្រទេសជាតិ និងសង្គ្រោះជីវិត​ប្រជាជនពីរបបខ្មែរក្រហម។ ទាំងអស់គ្នាចាំបាច់ត្រូវចូលរួមជំរុញការដោះស្រាយបញ្ហា និងធ្វើសន្តិភាវូបនីយកម្មនៅមីយ៉ាន់ម៉ា ពង្រឹងភាពខ្លាំងនិង​សាមគ្គីភាពអាស៊ាន​ជាជាង នាំគ្នាដុតបំផ្លាញកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងលើការរក្សាបទឈប់បាញ់ និងការផ្តល់ជំនួយមនុស្សធម៌ និងបំបែកបំបាកអាស៊ាន៕

ដោយចៅចាក់ស្មុក
រាជធានីភ្នំពេញ ថ្ងៃទី១១ ខែមករា ឆ្នាំ២០២២