(ភ្នំពេញ)៖ ថ្ងៃសៅរ៍ ១១កើត ខែពិសាខ ឆ្នាំរោង ឆស័ក ព.ស ២៥៦៧ត្រូវនឹង ថ្ងៃទី១៨ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤ សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន ប្រធានព្រឹទ្ធសភា នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា អញ្ជើញចូលរួមពិធីពិសាអាហារថ្ងៃត្រង់ជាមួយ ជាមួយលោក អឹអិណុ អាហ្សឹហ្ស៊ី (UENO Atsushi) ឯកអគ្គរាជទូតជប៉ុនប្រចាំកម្ពុជា នៅនិវេសនដ្ឋានទូតជប៉ុន។

ជាកិច្ចចាប់ផ្តើម បន្ទាប់ពីបានគោរពស្វាគមន៍យ៉ាងកក់ក្តៅចំពោះ សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន និងថ្នាក់ដឹកនាំ ព្រឹទ្ធសភា ឯកអគ្គរាជទូតជប៉ុន លើកឡើងថា លោក និងសហការី មានសេចក្តីរីករាយនឹងកិត្តិយសក្រៃលែង ដែលសម្ដេចតេជោ បានទទួលនូវការអញ្ជើញរបស់លោក និង ចូលរួមពិធីពិសាអាហារថ្ងៃត្រង់នៅនិវេសនដ្ឋានរបស់ឯកឧត្តមនាថ្ងៃនេះ។

ឯកអគ្គរាជទូត បានបន្តថា តាមការស្រាវជ្រាវរបស់លោក, សម្តេចតេជោ ធ្លាប់អញ្ជើញមកស្ថានទូតជប៉ុន នៅឆ្នាំ២០០៤ នៅក្នុងអាណត្តិរបស់ឯកអគ្គរាជទូតហ្វូមីអូគី។ ស្ថានទូតជប៉ុនត្រូវបានសាងសង់ឡើង នៅឆ្នាំ២០០២ នៅពេលនោះ មិនមានអគារច្រើននៅជុំវិញទេ។ ក៏ប៉ុន្តែឥឡូវនេះមានអគាររបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងអគាររបស់ក្រសួងមហាផ្ទៃដ៏ស្កឹមស្កៃ និងអគារនៅជុំវិញស្ថានទូតស្អេកស្កះ ដែលបង្ហាញអំពីការវិវឌ្ឍយ៉ាងខ្លាំង នៃរាជធានីភ្នំពេញ។

ជារៀងរាល់ព្រឹក លោកបានដើរហាត់ប្រាណជាមួយភរិយា នៅក្នុងបរិវេណស្ថានទូត និងបានឃើញ រូបថតសម្តេចទាំងបី (សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន សម្តេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត និងសម្តេច ហេង សំរិន)។ កាលពីព្រឹកម្សិលមិញ លោកបានឮនូវសម្លេងឃោសនាបោះឆ្នោត ដែលធ្វើឱ្យ ឯកឧត្តម យល់ដឹងអំពីសកម្មភាបនៃនយោបាយផ្ទៃក្នុងរបស់កម្ពុជា។

លោក បានសម្តែងការវាយតម្លៃខ្ពស់ចំពោះការរៀបចំបោះឆ្នោតនៅកម្ពុជា ទោះជាបីជាការបោះឆ្នោតសកល ឬអសកល ដែលបានធ្វើឡើងប្រាំឆ្នាំម្តង។ ប្រទេសជប៉ុនគាំទ្រដល់កម្ពុជាក្នុងការរៀបចំការបោះឆ្នោតចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៩៣មកម្ល៉េះ។ ទាំងនេះគឺជាការចូលរួមចំណែករបស់ប្រទេសជប៉ុន ក្នុងការជួយពង្រឹងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា ។

សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានចូលកាន់តំណែងជាប្រធានព្រឹទ្ធសភាកម្ពុជានៅខែមុន។ លោកបានឃើញសម្ដេច មានសកម្មភាពរវល់ច្រើនណាស់ក្នុងវិស័យទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ។ សម្តេចតេជោ បានជួបតាមវីដេអូ ជាមួយនឹងប្រមុខយោធាមីយ៉ាន់ម៉ា ឧត្តមសេនីយ៍ មីនអ៊ុង លាំង ទទួលស្ដេចស៊ុលតង់ប្រ៊ុយណេ ហើយកាលពីម្សិលមិញ ទទួលគណៈប្រតិភូព្រឹទ្ធសភារបស់បារាំង។ ជាមួយគ្នាដែរ លោកបានឃើញថា សម្តេចធិបតីនាយករដ្ឋមន្ត្រី មានការងារយ៉ាងសកម្ម និងមមាញឹក ក៏ដូចជាសម្តេចប្រធានរដ្ឋសភាផងដែរ។

សន្តិភាព និង ស្ថិរភាព មានសារៈសំខាន់ណាស់ បើប្រៀបធៀបទៅនឹងសភាពការណ៍ពិភពលោកសព្វថ្ងៃ រួមមាន សង្គ្រាមរវាងរុស្ស៊ីនិងអ៊ុយក្រែន សង្គ្រាមនៅតំបន់មជ្ឈិមបូព៌ា បញ្ហានៅប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា និង បញ្ហានៅប្រទេសស្លូវ៉ាគី។

ដោយសារមានស្ថិរភាព ក្រុមហ៊ុនជប៉ុនបានដាក់វិនិយោគយ៉ាងច្រើននៅកម្ពុជា។ លោកបានអរគុណសម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន ដែលបានទទួលជួបតំណាងក្រុមហ៊ុនតូយ៉ូតា ក្រោយពីការសម្ពោធន៍រោងចក្រដំឡើងផ្គុំឡានតូយ៉ូតានៅកម្ពុជា។

កម្ពុជាកំពុងដើរលឿនជាងជប៉ុននៅក្នុងវិស័យឌីជីថល។ ឯកឧត្តម មានការភ្ញាក់ផ្អើលយ៉ាងខ្លាំងនៅពេលឃើញនៅកម្ពុជា គឺមានការប្រើ QR កូដ សម្រាប់បង់លុយ។

កម្ពុជាសម្រេចបានសមិទ្ធផលយ៉ាងច្រើននៅក្នុងវិស័យឌីជីថល ។ ដំណើរការប្រើប្រាស់ឌីជីថលនៅក្នុងសេដ្ឋកិច្ចសង្គម មានសារសំខាន់ណាស់ ហើយ យុទ្ធសាស្ត្រឌីជីថល ក៏មានចែងនៅក្នុងយុទ្ធសាស្ត្របញ្ចកោណរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលផងដែរ។ ជំនួយរបស់ជប៉ុននៅក្នុងវិស័យនេះគឺមានការប្រែប្រួល ។
របៀបផ្តល់ជំនួយថ្មីរបស់ជប៉ុន គឺថាអ្នកទទួលជំនួយនិងអ្នកផ្តល់ត្រូវជួបគ្នាមុនសម្រេច។ ជប៉ុនគាំទ្រដល់កម្ពុជា ក្នុងការបង្កើតមជ្ឍមណ្ឌលទិន្នន័យជាតិ។ ជប៉ុន មានបំណងពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយកម្ពុជាទៅក្នុងវិស័យឌីជីថលបន្ថែមទៀត ។ ជប៉ុននឹងចូលរួមចំណែកជួយបណ្តុះបណ្តាលធនធានមនុស្សកម្ពុជានៅក្នុងវិស័យឌីជីថល។ យុវជនកម្ពុជាខិតខំប្រឹងរៀនយ៉ាងខ្លាំង ពូកែភាសាអង់គ្លេស និងនាំមុខខាងបច្ចេកវិទ្យា។

នៅខែវិច្ឆិកាឆ្នាំ២០២៤នេះ កម្ពុជានឹងធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះនៃកិច្ចប្រជុំកំពូលសៀមរាប-អង្គរស្តីពី «ពិភពលោកមួយដែលគ្មានមីន»។ នៅក្នុងក្របខ័ណ្ឌនេះ កម្ពុជានិងជប៉ុននិងសហការគ្នាលើការបណ្តុះបណ្តាលអ្នកដោះមីនផងដែរ ។
ជាកិច្ចឆ្លើយតប សម្ដេចតេជោ បានមានប្រសាសន៍ថា៖ សម្តេចបានធ្លាប់មកស្ថានទូតជប៉ុន ចុះហត្ថលេខាលើសៀវភៅមរណទុក្ខ បន្ទាប់ពីព្រឹត្តិការណ៍រញ្ជួយដី នៅប្រទេសជប៉ុននៅឆ្នាំ២០១១។

កម្ពុជា បានដំណើរការរៀបចំការបោះឆ្នោតទៀងទាត់ និងមានគណបក្សនយោបាយនានា ចូលរួមចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៩៣មក។ កម្ពុជាមិនដែលពន្យារពេល នៃការបោះឆ្នោតម្ដងណាឡើយ ទាំងការបោះឆ្នោតថ្នាក់ជាតិ និង ថ្នាក់ក្រោមជាតិ។

សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន ចាំបានថា នៅឆ្នាំ១៩៩៨ ប្រទេសជប៉ុននិងសហភាពអឺរ៉ុប បានគាំទ្រដល់ការរៀបចំការបោះឆ្នោតនៅកម្ពុជា មួយឆ្នាំក្រោយពីមានព្រឹត្តិការណ៍វាយគ្នានៅទីក្រុងភ្នំពេញ នាខែកក្កដាឆ្នាំ១៩៩៧។ ការបោះឆ្នោតឆ្នាំ ១៩៩៨ នោះត្រូវបាន ប្រសិទ្ធនាមថាជាអច្ឆរិយនៃទន្លេមេគង្គ ដោយ លោក Stephen J. Solarz ។

ការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសសមាជិកព្រឹទ្ធសភា ត្រូវបានរៀបចំឡើង ចាប់តាំងពីអាណត្តិទីពីរ ដោយសារអាណត្តិទីមួយគឺជាការតែងតាំង បន្ទាប់មក គឺជាការរៀបចំបោះឆ្នោតថ្នាក់ក្រោមជាតិ ជាបន្តបន្ទាប់ការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់ ស្រុក ខេត្ត ...។

សម្ដេចតេជោ ជាការល្អណាស់ដែលជប៉ុនជួយកម្ពុជាគ្រប់ដំណាក់កាលទាំងអស់ក្នុងដំណើរការប្រជាធិបតេយ្យ ។ សម្តេច បានស្នើឱ្យ ឯកឧត្តមឯកអគ្គរាជទូត ចាំមើល ថា នៅពេលដែលចលនាជ្រុលនិយមត្រូវកាត់បន្ថយនៅក្នុងតំបន់ ស្ថានការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យ នឹងល្អប្រសើរ រួមទាំង កម្ពុជា ។

តាមការព្យាករណ៍របស់សម្តេច នៅពេលអស់ចាស់ៗជ្រុលនិយម ក្មេងៗនឹងធ្វើឱ្យដំណើរការប្រជាធិបតេយ្យល្អប្រសើរ។ នៅក្នុងប្រជាធិបតេយ្យ មិនត្រូវមានចលនាជ្រុលនិយមនោះទេ សូម្បីតែនៅប្រទេសបារាំង ក៏មានការព្រួយបារម្ភនឹងចលនាជ្រុលនិយមរបស់លោក ឡឺប៉ែន ផងដែរ ។ ការបោះឆ្នោត គឺដើម្បីសុខសុវត្ថិភាព សេចក្ដីសុខរបស់ប្រជាជន មិនមែនដើម្បីធ្វើសង្គ្រាមនោះទេ។ ចលនាជ្រុលនិយម អាចបង្កឱ្យមានសង្គ្រាម។

ប្រទេសនានាមានការរីកចម្រើនជឿនលឿនហើយ ក៏ប៉ុន្តែចំពោះកម្ពុជា យើងត្រូវតែរត់ក្នុងខណៈពេលដែលប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍គេកំពុងតែដើរ។ នៅក្នុងជួររាជរដ្ឋាភិបាលថ្មី មានយុវជនដែលមានសមត្ថភាពខ្ពស់ក្នុងការពន្លឿនវិស័យឌីជីថល។ វិបត្តិតែងតែផ្តល់នូវកាលានុវត្តភាព កូវីដបានជំរុញកម្ពុជាឲ្យទៅមុខលឿនប្រាំឆ្នាំខាងឌីជីថល។

ពេលកូវីដសាលាត្រូវបិទ ដូច្នេះយើងត្រូវតែប្រើឌីជីថលដើម្បីបន្តសកម្មភាពបង្រៀន។ កាលពីមុន យើងបានប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាព័ត៌មាន ដើម្បីធ្វើកំណែទម្រង់ រួមទាំងផ្នែកអភិបាលកិច្ច និង វិស័យពន្ធដារ ។

ក្នុងនោះយើងបានបើកប្រាក់ខែប្រាក់បៀវត្សរ៍តាមធនាគារទីមួយ ជាការពន្លឿនកិច្ចការ ទីពីរ ជាការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងអំពើពុករលួយ ដោយ យើងបានកាត់មន្ត្រីខ្មោចចេញពីបញ្ជីឈ្មោះមន្ត្រីរាជការចំនួនពីរម៉ឺននាក់។ នៅក្នុងវិស័យពន្ធដារ យើងបានជំរុញឱ្យ មានការបង់ពន្ធ អនឡាញ និងតាមធនាគារ ។

អរគុណចំពោះជំនួយរបស់ជប៉ុន និងសូមលើកទឹកចិត្តជំរុញកិច្ចសហប្រតិបត្តិការឲ្យកាន់តែខ្លាំងទៀតនៅក្នុងវិស័យនេះ ។ កម្ពុជាអាចជាកន្លែង មានបទពិសោធន៍ក្នុងវិស័យឌីជីថល។

សម្ដេចតេជោ និង ឯកអគ្គរាជទូតជប៉ុន បានផ្លាស់ប្តូរយោបល់ផងដែរ ទៅលើស្ថានការណ៍តំបន់និងអន្តរជាតិ ដូចជាស្ថានការណ៍នៅប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា សង្គ្រាមនៅមជ្ឈិមបូព៌ា សង្គ្រាមអ៊ុយក្រែន-រុស្ស៊ី ព្រមទាំង ផលប៉ះពាល់នៃការអភិវឌ្ឍបញ្ញាសិប្បនិម្មិត នៅក្នុងសង្គម សេដ្ឋកិច្ចនៅក្នុងពិភពលោក ។

សម្ដេចតេជោមានប្រសាសន៍ថា ឧបករណ៍សង្គ្រាមគឺជាផ្នែកមួយនៃការរីកលូតលាស់នៃបច្ចេកវិទ្យា ដូចជាគ្រាប់កាំភ្លើង កាំភ្លើង យន្តហោះ... ។ល។ ប្រសិនបើពិភពលោកប្តូរពីការប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាសម្រាប់ធ្វើសង្គ្រាម មកប្រើប្រាស់នៅក្នុងសម្រាប់វិស័យសេដ្ឋកិច្ចវិញនោះ ការរីកចម្រើនរបស់ពិភពលោកនឹងមានកម្រិតខ្លាំងក្លា ។

នៅចុងបញ្ចប់ អគ្គរាជទូតសូមថ្លែងអំណរគុណ សម្ដេចតេជោ ដែលបានផ្តល់កិត្តិយសអញ្ជើញមកនិវេសនដ្ឋានរបស់ឧត្តម រួមមាន ឯកឧត្ដម អនុប្រធានទាំងពីរ ឧត្តមអគ្គលេខាធិការ នាយកខុទ្ទកាល័យសម្ដេចតេជោ។

សម្តេចបានអំណរគុណដល់អគ្គរាជទូតជប៉ុន ចំពោះការអញ្ជើញសម្តេច និងសហការីនៃព្រឹទ្ធសភា នៅក្នុងពិធីពិសាអាហារថ្ងៃត្រង់នាពេលនេះ ដែលជាផ្តល់អាទិភាពដល់អគ្គរាជទូតមុនគេ បន្ទាប់ពីសម្តេចបានចូលកាន់តំណែងជាប្រធានព្រឹទ្ធសភា៕