(ភ្នំពេញ)៖ «ប្រេងកាត-ដុល្លារ» ពិតទៅ ជាឧបករណ៍មួយបង្កើតឡើងដោយលោក Henry Kissinger និងលោក Nixon។ ស្តង់ដាររស់នៅរបស់ជនជាតិអាមេរិកកាំងទាំងអស់ អាចនឹងត្រូវបានមើលឃើញនៅទីនេះ គឺលំហវាលខ្សាច់ដ៏ធំធេង ដែលសម្បូរទៅដោយប្រេងកាត នៅប្រទេសអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត។
នៅដើមទសវត្សរ៍ឆ្នាំ ១៩៧០ បន្ទាប់ពីការកើតឡើងនៃវិបត្តិអារ៉ាប់ ដោយសារមានការហាមឃាត់នាំចេញប្រេង OPEC បានតម្លើងថ្លៃប្រេងបីដងនៅលោកខាងលិច។ នៅពេលនោះ អាមេរិកយល់ឃើញថា ខ្លួនងាយរងគ្រោះ ពីព្រោះពួកគេនាំចូលប្រហែល ៧០% នៃប្រេងដែលពួកគេប្រើប្រាស់។
ក្នុងគោលបំណងធានាការផ្គត់ផ្គង់ប្រេងពីបរទេសមួយ ដែលអាចទុកចិត្តបាន លោកប្រធានាធិបតី Richard Nixon បានបញ្ជូនរដ្ឋមន្រ្តីការបរទេស និងជាទីប្រឹក្សាផ្នែកសន្តិសុខជាតិរបស់ខ្លួន គឺលោក Henry Kissinger ទៅប្រទេសអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត ដើម្បីចូលរួមប្រជុំដ៏សម្ងាត់មួយ។ ជាលទ្ធផល ពួកគេសម្រេចបាននូវកិច្ចព្រមព្រៀងមួយដែលនៅមានសុពលភាពរហូតដល់បច្ចុប្បន្ននេះ។
ប្រសិនបើប្រទេសអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត ដែលនៅពេលនោះជាអ្នកផលិតប្រេងធំបំផុតក្នុងពិភពលោក លក់ប្រេងគិតជាលុយដុល្លារអាមេរិក ជាថ្នូរមកវិញ អាមេរិកនឹងការពារប្រទេសអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត ហើយធានាថា គ្រួសារ Saud នឹងបន្តកាន់អំណាច។ ឥទ្ធិពលដោយផ្ទាល់នៃកិច្ចព្រមព្រៀងរវាងអាមេរិកនិងអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត គឺថាអ្នកផលិតប្រេងផ្សេងទៀត ក៏កំណត់យកប្រាក់ដុល្លារអាមេរិក ជាមធ្យោបាយទូទាត់ ដែលពេលនោះធ្វើឱ្យតម្រូវការលុយដុល្លារមានការកើនឡើងយ៉ាងរហ័សទូទាំងពិភពលោក ហើយភ្លាមៗនោះដែរ ឈ្មោះថ្មីមួយត្រូវបានបង្កើតឡើងគឺ «ប្រេងកាត-ដុល្លារ» ទេ ហើយបែរជាប្រើមាស ឬរូបិយប័ណ្ណផ្សេងទៀត ឬប្រសិនបើរុស្ស៊ីនិងចិន ចាប់ផ្តើមប្រើប្រាស់ប្រាក់យន់ ឬ ប្រាក់រ៉ូប៊ល (Ruble) ជាជាងការប្រើប្រាក់ដុល្លារ ហេតុនេះ នឹងមិនមានតម្រូវការដុល្លារទៀតឡើយ។ ពេលនោះ ស្តង់ដាជីវភាពរស់នៅរបស់ជនជាតិអាមេរិកមធ្យមទូទៅ នឹងត្រូវបញ្ចប់ វាប្រាកដជាអាក្រក់ជាងវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកទៅទៀត។
សព្វថ្ងៃនេះ អ្នកដែលគំរាមកំហែងដល់ស្ថានភាពរបស់ ប្រេងកាត-ដុល្លារ មិនរីកចំរើនទៅមុខទេ។ បុរសខ្លាំងលីប៊ី លោក ម៉ូម៉ា ហ្គាដាហ្វី បានជំរុញជាសាធារណៈនូវរូបិយប័ណ្ណដែលគាំទ្រដោយមាសអាហ្វ្រិកថ្មី ដែលលោកនឹងធ្វើពាណិជ្ជកម្មសម្រាប់ប្រេងរបស់លីប៊ី។ លោកត្រូវបានគេសម្លាប់នៅក្នុងបដិវត្តគាំទ្រដោយអាមេរិកក្នុងឆ្នាំ ២០១១។
នៅក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំមុននេះ អ្នកដឹកនាំផ្តាច់ការអ៊ីរ៉ាក់ សាដាម ហ៊ូសេន បានជំរុញឲ្យលក់ប្រេងជាអឺរ៉ូ … អាមេរិកបានឈ្លានពានក្រោមលេសដើម្បីស្វែងរកអាវុធប្រល័យលោក។ ប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់មិនមានអាវុធប្រល័យលោកអ្វីនោះទេ ហើយអ្វីដែលគួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍បំផុតនោះ គឺបន្ទាប់ពីអាមេរិកាំងចូលឈ្លានពាន ត្រួតត្រា ហើយដាក់អំណាចរដ្ឋាភិបាលដែលខ្លួនគាំទ្រចូលទៅក្នុងប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់ ទស្សនៈទាំងមូលនៃការលក់ប្រេងជាប្រាក់អឺរ៉ូ មិនដែលលេចឮជាថ្មីម្តងទៀតទេ។
សព្វថ្ងៃនេះ បណ្តាប្រទេសជាច្រើនសម្តែងការអាក់អន់ចិត្តទៅលើប្រព័ន្ធ ប្រេងកាត-ដុល្លារ បច្ចុប្បន្ននេះ ហើយអ្នកនាំពាក្យឈានមុខគេ គឺគ្មាននរណាក្រៅពីប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ី វ្ល៉ាឌីមៀរ ពូទីន នោះទេ។ "ពូទីន និយាយជាភាសារុស្ស៊ី" អាមេរិកត្រូវតែព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំងពីអ្វីដែលប្រធានាធិបតីពូទីនអាចធ្វើទៅបាន។ មានសង្រ្គាមត្រជាក់ថ្មីមួយកំពុងតែកើតឡើង។ វាគឺជាសង្គ្រាមត្រជាក់ជាងមុនទៅទៀត។ នោះហើយគឺជាអ្វីដែលកំពុងតែកើតមានឡើង។ តើអ្នកណាជាស្នូល ជំរុញរឿងនេះ? គឺប្រធានាធិបតី វ្លាឌីមៀរ ពូទីន។ ហើយ ប្រេងកាត-ដុល្លារ គឺសំខាន់បំផុតនៅក្នុងសង្គ្រាមត្រជាក់ជាងមុននេះ។
រឿងតែមួយគត់ដែលកំពុងតែកៀបសង្កត់អាមេរិកនាពេលនេះ ហើយដែលជារឿងដែលចំបងនោះ គឺ ប្រេងកាត-ដុល្លារ ហើយខ្ញុំសុំអនុញ្ញាតនិយាយឱ្យរឹតតែច្បាស់ថា "ប្រសិនបើ ប្រេងកាត-ដុល្លារ ត្រូវបញ្ចប់ អាមេរិកដែលជាមហាអំណាចមួយ ក៏ត្រូវបញ្ចប់ដែរ៕
សូមទស្សនាវីដេអូខាងលើ!
