(បរទេស)៖ សំណុំរឿងសហរដ្ឋអាមេរិក​ហាមឃាត់កម្មវិធីកម្សាន្តដ៏ពេញនិយមរបស់ចិនគឺ TikTok នៅតែជាប្រធានបទដ៏ក្ដៅ ខណៈដែល​សេចក្តីសម្រេចនាពេលថ្មីៗនេះដោយតុលាការឧទ្ធរណ៍សហព័ន្ធ បាននាំឱ្យ TikTok ខិតជិតទៅរកផ្លូវបញ្ចប់អាជីវកម្មនៅលើទឹកដីដុល្លារ។ ការហាមឃាត់ដ៏មានសក្តានុពលនៅក្នុងសហរដ្ឋអាមេរិក អាចបន្ធូរដៃឱ្យលុះត្រាតែក្រុមហ៊ុនមេរបស់ខ្លួនគឺ ByteDance ផ្តាច់កម្មសិទ្ធិរបស់ខ្លួនចេញពីកម្មវិធី TikTok មានន័យថា​លក់អាជីវកម្មមួយនេះឱ្យទៅក្រុមហ៊ុនផ្សេងដែលមិនមែនជាក្រុមហ៊ុនចិន។

ឥឡូវនេះយើងមកពិនិត្យមើលសំណុំរឿងមួយនេះទាំងអស់គ្នា៖

* សាលក្រមរបស់តុលាការ៖ នៅថ្ងៃទី៦ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៤ តុលាការឧទ្ធរណ៍របស់សហរដ្ឋអាមេរិក បានតម្កល់ច្បាប់ដែលកំណត់ឱ្យ ByteDance លក់ TikTok ឬប្រឈមនឹងការហាមឃាត់ត្រឹមថ្ងៃទី១៩ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៥។ តុលាការបានច្រានចោលការអះអាងរបស់ TikTok ដែលថា ច្បាប់បានរំលោភលើសិទ្ធិធ្វើវិសោធនកម្មលើកដំបូង (First Amendment rights) របស់អ្នកប្រើប្រាស់ជនជាតិអាមេរិក ដែលគិតត្រឹមបច្ចុប្បន្ននេះមានចំនួនច្រើនជាង ១៧០លាននាក់ ដោយបញ្ជាក់ថា ច្បាប់មានលក្ខណៈរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និង បង្កើតឡើងដើម្បីការពារផលប្រយោជន៍សន្តិសុខជាតិ។

* ការព្រួយបារម្ភអំពីសន្តិសុខជាតិ៖ ច្បាប់នេះត្រូវបានអនុម័តបន្ទាប់ពីមានការព្រួយបារម្ភទ្វេភាគីទាក់ទងនឹងទំនាក់ទំនងរបស់ TikTok ជាមួយរដ្ឋាភិបាលចិន និងសក្តានុពលសម្រាប់ទិន្នន័យអ្នកប្រើប្រាស់ដែលត្រូវចូលប្រើដោយបក្សកុម្មុយនិស្តចិន។ មន្ត្រីសហរដ្ឋអាមេរិក បានសម្តែងការភ័យខ្លាចថា TikTok អាចត្រូវបានប្រើប្រាស់ជាឧបករណ៍សម្រាប់ការឃោសនា ឬព័ត៌មានមិនពិត។

* ការឆ្លើយតបរបស់ TikTok៖ TikTok គ្រោងនឹងប្តឹងឧទ្ធរណ៍ចំពោះសេចក្តីសម្រេចទៅកាន់តុលាការកំពូល ដោយលើកហេតុផលថា ច្បាប់​កំណត់គោលដៅពួកគេដោយអយុត្តិធម៌ និងបង្កហានិភ័យយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរដល់ការនិយាយដោយសេរី និងមូលដ្ឋានអ្នកប្រើប្រាស់​របស់​ពួកគេនៅក្នុងសហរដ្ឋអាមេរិក។ ក្រុមហ៊ុនបានបដិសេធជាប្រចាំចំពោះការចោទប្រកាន់​អំពីការចែករំលែកទិន្នន័យអ្នកប្រើប្រាស់​ជាមួយរដ្ឋាភិបាលចិន និងអះអាងថា​ខ្លួនធ្វើប្រតិបត្តិការដោយឯករាជ្យពីក្រុមហ៊ុន ByteDance។

* ផលប៉ះពាល់នាពេលអនាគត៖ ប្រសិនបើ ByteDance បរាជ័យក្នុងការលក់ TikTok ត្រឹមថ្ងៃកំណត់នោះ Apple និង Google នឹងត្រូវ ទាមទារឱ្យលុបកម្មវិធីនេះចេញ ដោយហាមឃាត់ចំពោះការប្រើប្រាស់ និងការធ្វើទីផ្សារពេញសហរដ្ឋអាមេរិក​ប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព។ ស្ថានភាពនេះ មិនត្រឹមតែបង្កឱ្យមានបញ្ហាប្រឈមសម្រាប់ TikTok ប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងសម្រាប់អ្នកប្រើប្រាស់​រាប់លាននាក់ និងអ្នកបង្កើតមាតិកា (Content Creators) ដែលពឹងផ្អែកលើ TikTok សម្រាប់ការបញ្ចេញមតិ និងរកប្រាក់ចំណូល។

លទ្ធផលនៃសមរភូមិផ្លូវច្បាប់នេះនៅតែមិនប្រាកដប្រជា ជាពិសេសជាមួយនឹងផលប៉ះពាល់នយោបាយដ៏មានសក្តានុពល ខណៈដែលប្រធានាធិបតីជាប់ឆ្នោត លោក Trump បានបង្ហាញថា គាត់អាចធ្វើអន្តរាគមន៍ក្នុងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងដើម្បីជួយសង្គ្រោះ TikTok ។

ប្រសិនបើ TikTok ត្រូវចាញ់ក្ដី និងត្រូវហាមឃាត់នៅពាក់កណ្ដាលខែមករា ឆ្នាំ២០២៥មែន តើនឹងមានផលប៉ះពាល់អ្វីខ្លះ?

ប្រសិនបើសហរដ្ឋអាមេរិកហាមប្រាម TikTok នៅពាក់កណ្តាលខែមករា ឆ្នាំ២០២៥នោះ ផលប៉ះពាល់ចំពោះសេដ្ឋកិច្ច និងអ្នកប្រើប្រាស់នៅសហរដ្ឋអាមេរិកនឹងមានច្រើន៖

* ការខាតបង់ផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុ៖ TikTok ប៉ាន់ប្រមាណថា ការហាមឃាត់នឹងបណ្តាលឱ្យបាត់បង់ប្រាក់ចំណូលប្រហែល ១.៣ពាន់លាន​ដុល្លារ សម្រាប់អាជីវកម្មខ្នាតតូច និងអ្នកបង្កើតរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក ក្នុងរយៈពេលត្រឹមតែមួយខែប៉ុណ្ណោះ។ នេះរាប់បញ្ចូលទាំងប្រាក់ចំណូល​ដែលបាត់បង់ជិត ៣០០លានដុល្លារសម្រាប់អ្នកបង្កើត ដែលមានចំនួនប្រហែល ២លាននាក់ ដែលពឹងផ្អែកលើ TikTok សម្រាប់រកប្រាក់ចំណូល។

* ផលប៉ះពាល់អ្នកប្រើប្រាស់៖ គិតត្រឹមពេលនេះ TikTok មានអ្នកប្រើប្រាស់ប្រហែល ១៧០លាននាក់នៅក្នុងសហរដ្ឋអាមេរិក។ ប្រសិនបើកម្មវិធីត្រូវបានហាមឃាត់ អ្នកប្រើប្រាស់ទាំងនេះនឹងបាត់បង់សិទ្ធិចូលប្រើវេទិកានេះ បើទោះបីជាអ្នកដែលបាន​ដំឡើងកម្មវិធីនេះរួចហើយក៏ដោយ។

សរុបមក ការហាមឃាត់នឹងនាំឱ្យមានផលប៉ះពាល់ផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុយ៉ាងសំខាន់សម្រាប់ទាំងអ្នកបង្កើត និងអាជីវកម្ម រួមជាមួយនឹងការបាត់បង់សិទ្ធិ ចូលប្រើប្រាស់ពេញលេញសម្រាប់អ្នកប្រើប្រាស់រាប់លាននាក់។

យោងតាមការព្យាករណ៍កាលពីដើមឆ្នាំ២០២៤ បានឲ្យដឹងថា ចំនួនអ្នកប្រើប្រាស់ TikTok នៅសហរដ្ឋអាមេរិក នឹងកើនឡើងដល់ ១០៧.៨លាននាក់ ពោលគឺនឹងកើនឡើង ៥.៤% ធៀបនឹងឆ្នាំ២០២៣ ដែលមានអ្នកប្រើប្រាស់ប្រមាណ ១០២.៣លាននាក់ ប៉ុន្តែរបាយការណ៍ចុងក្រោយបានបញ្ជាក់ឲ្យដឹងថា ចំនួនអ្នកប្រើប្រាស់ TikTok ជាប្រចាំខែនៅសហរដ្ឋអាមេរិកមានរហូតដល់ ១៧០លាននាក់។