(ចិន, ហៃណាន)៖ នៅវេលាម៉ោងជាង១១ព្រឹកថ្ងៃសុក្រ ទី២៩ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤នេះ សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន ប្រធានក្រុមឧត្តមប្រឹក្សាផ្ទាល់ព្រះមហាក្សត្រ បានដឹកនាំគណៈប្រតិភូអញ្ជើញត្រឡប់មកដល់កម្ពុជាប្រកបដោយសុវត្ថិភាព បន្ទាប់ពីបញ្ចប់បេសកកម្មការងារនៅក្នុងខេត្តហៃណាន ប្រទេសចិន។

សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានដឹកនាំគណៈប្រតិភូអញ្ជើញចាកចេញពីកម្ពុជា កាលពីថ្ងៃទី២៦ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤ ដើម្បីចូលរួមសន្និសីទប្រចាំឆ្នាំ នៃវេទិកាបូអាវសម្រាប់អាស៊ី តបតាមការអញ្ជើញរបស់លោក លី ប៉ោទុង អគ្គលេខាធិការនៃវេទិកាបូអាវ​សម្រាប់អាស៊ី។

ក្នុងសន្និសីទប្រចាំឆ្នាំនៃវេទិកាបូអាវសម្រាប់អាស៊ី ដែលធ្វើឡើងក្រោមមូលបទ «អាស៊ីនិងពិភពលោក៖ បញ្ហា​ប្រឈម និងការទទួលខុសត្រូវរួម» ត្រូវបានបើកជាផ្លូវការនៅថ្ងៃទី២៨ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤។ សន្និ​សីទ​ត្រូវបានបើកជាផ្លូវការដោយលោក ចាវ ឡឺជី ប្រធានគណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍ នៃសភាតំណាង​ប្រជា​ជនចិន និងមានការអញ្ជើញចូលរួមថ្នាក់ដឹកនាំរដ្ឋាភិបាល ធុរកិច្ច ស្ថាប័នសិក្សាស្រាវជ្រាវ អង្គការអន្តរ​ជាតិ និងអង្គការតំបន់ រង្វង់ប្រមាណ ២,០០០នាក់ មកពីប្រទេស និងតំបន់ចំនួន៦០ ហើយអ្នកកាសែត ១,១០០នាក់ មកពី ៤០ប្រទេស និង​តំបន់ផងដែរ។

ក្នុងសន្និសីទនេះ បាន​ពិភាក្សាផ្តោតជាសំខាន់អំពីបញ្ហាដែលកំពុងប្រឈមនៅក្នុងតំបន់អាស៊ី និងជំរុញ​កិច្ច​សហ​ប្រតិបត្តិ​ការអន្តរជាតិ។ ក្នុងពិធីបើកសន្និសីទនេះ សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន ក៏បានផ្តល់កិត្តិយស​ថ្លែង​សុន្ទរកថាគន្លឹះផងដែរ។

សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានគូសរំលេចថា ជាមួយនឹងវត្តមានជាង ២០ ឆ្នាំកន្លងមកនេះ វេទិកាបូអាវ​សម្រាប់​អាស៊ី ត្រូវបានទទួលស្គាល់ថា ជាវេទិកាប្រកបដោយឥទ្ធិពលមួយ សម្រាប់ការរៀបចំរបៀប​វារៈ​ថ្នាក់​តំបន់ និងសកលលោក ដោយបានពាំនាំនូវសំឡេង និងបញ្ញាញាណរបស់អាស៊ី នៅក្នុងការដោះ​ស្រាយបញ្ហាប្រឈមដ៏លំបាកនានា នៅក្នុងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងកសាងពិភពលោកមួយ​ដែលមាន​សន្តិ​ភាព និងឈានទៅរកភាពកាន់តែប្រសើរសម្រាប់ទាំងអស់គ្នា។

នៅចំពោះមុខអ្នកចូលរួមរាប់ពាន់នាក់ សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានលើកបញ្ហានានា ដែលកំពុងកើត​មាន​​នៅលើពិភពលោក បង្កជាផលប៉ះពាល់ដ៏ធ្ងន់ធ្ងរ ដែលបានកើតមានទៅលើជនស៊ីវិលស្លូតត្រង់ ក៏ដូច​ជា​លើសេដ្ឋកិច្ច និងពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិ។ បញ្ហាដែលសម្តេចបានគូសរំលេចនោះ មានដូចជា​សង្គ្រាមនៅ​អ៊ុយក្រែនបានឈានចូលដល់ឆ្នាំទីបី ហើយជាអកុសល មិនទាន់បានឃើញពន្លឺ នៃសន្តិភាពនោះឡើយ ។ រីឯសង្គ្រាមរវាងអីស្រាអែល និងក្រុមហាម៉ាស់ ក៏នៅតែបន្តបង្កឱ្យមានអ្នកស្លាប់ និងរបួសជាច្រើន។

សម្តេចតេជោ បានបង្ហាញក្តីពេញចិត្ត និងក្តីរីករាយ ចំពោះសកម្មភាពសម្រុះសម្រួល​ឆ្លងប្រទេស​យ៉ាង​សកម្ម​របស់ចិន ដើម្បីស្វែងរកបទឈប់បាញ់នៅអ៊ុយក្រែន។ សម្តេចតេជោ បានបង្ហាញការជឿជាក់ថា សកម្មភាពបែបនេះ នឹងក្លាយជាគំរូដ៏ល្អសម្រាប់តួអង្គដែលមានការទទួលខុសត្រូវផ្សេងទៀត នៃសហ​គមន៍​អន្តរជាតិ នៅក្នុងការជួយពន្លឿនការចរចា និងឈានទៅសម្រេចបានបទឈប់បាញ់ នៅក្នុងអ៊ុយ​ក្រែន ក៏ដូចជានៅក្នុងតំបន់ផ្សេងទៀត នៃពិភពលោក ដែលត្រូវបានបំផ្លិចបំផ្លាញដោយសង្គ្រាម និង ជម្លោះ។

សម្តេចតេជោ ក៏បានទាញចំណាប់អារម្មណ៍ផងដែរថា តំបន់អាស៊ី ក៏មានចំណុចរំញោចជាច្រើន ដែលអាច​ធ្វើឱ្យជម្លោះផ្ទុះឡើង ប្រសិនបើមេដឹកនាំនៅអាស៊ីមិនពិគ្រោះយោបល់ និងប្រាស្រ័យទាក់ទងគ្នា ដើម្បី​ដោះ​​ស្រាយភាពខ្វែងគំនិតគ្នាប្រកបដោយខ្លឹមសារ និងការទទួលខុសត្រូវ។

សម្តេចតេជោ បានបញ្ជាក់ថា ក្តីបារម្ភរបស់ខ្ញុំនាពេលបច្ចុប្បន្ន គឺទៅលើទិដ្ឋភាពដែលភូមិសាស្ត្រ​នយោ​បាយ​នៅតែបន្តគ្របដណ្តប់ទៅលើរបៀបវារៈសេដ្ឋកិច្ចសកល។ ព័ត៌មាន នៃការធ្លាក់ចុះសេដ្ឋកិច្ច ឬ វិបត្តិ​តាម​វិស័យនៅ ក្នុងប្រទេសមួយ បានក្លាយជាហេតុផលប្រកាសជ័យជម្នះ សម្រាប់តំបន់ផ្សេងទៀត​ក្នុងពិភពលោក ។ ការបោះឆ្នោតប្រជាធិបតេយ្យ បានក្លាយជាឱកាស ដើម្បីធ្វើការសន្យាជ្រុលនិយម, ធ្វើ សកម្មភាពប្រទូស្តប្រឆាំង និង ជំរុញផលប្រយោជន៍អាត្មានិយម ដោយមិនបានគិតគូរដល់ផលប្រយោជន៍​សកល និងសណ្តាប់ធ្នាប់អន្តរជាតិដែលផ្អែកលើវិធានច្បាប់។ លើសពីនេះ ការសើរើរចនាសម្ព័ន្ធ នៃខ្សែ​ច្រ​វាក់​​ផ្គត់ផ្គង់នាពេលបច្ចុប្បន្ន មិនបានលើកទឹកចិត្តឱ្យមានការទទួលបាននូវវិបុលភាព និងការផ្ទេរ​បច្ចេក​វិទ្យាដោយបើកចំហ, មិនរើសអើង និងមានសមធម៌នោះទេ, ប៉ុន្ត ផ្ទុយទៅវិញ, បានជំរុញឱ្យមានការបង្រួម​កាន់តែតូចទៅ នៃរង្វង់ប្រទេសមួយក្រុម ដែលចង់ធ្វើឱ្យប្រទេសផ្សេងទៀត ធ្លាក់ចុះខ្សោយ។

ជាមួយនឹងការលើកឡើងបញ្ហាទាំងនេះ សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានលើកឡើងថា ការទទួលខុស​ត្រូវ​រួមរបស់ប្រទេសនៅក្នុងតំបន់អាស៊ី គឺការរក្សាសន្តិភាព និងសន្តិសុខនៅក្នុងតំបន់ ដើម្បីធានាថា​ លទ្ធ​ផល នៃការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ មិនវិលត្រឡប់ថយ ក្រោយ និង ការធានាជំរុញឱ្យកាន់តែប្រសើរ​ឡើង​នូវការអភិវឌ្ឍអនាគត ដើម្បីវិបុលភាពរួមគ្នា។

សម្តេចតេជោបន្តថា អាស៊ីបានសម្រេចការអភិវឌ្ឍយ៉ាងខ្លាំងក្លា ហើយបានដើរតួជាក្បាលម៉ាស៊ីនដឹកនាំ​កំណើន, ជាពិសេសក្នុងអំឡុងពេលដ៏លំបាកមួយ ដែលសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកធ្លាក់ចុះដល់កំរិតខ្សោយ​បំផុត បើប្រៀបធៀបជារួម នៅក្នុងរយៈកាល ៣ទសវត្សរ៍ចុងក្រោយ។ កំណើនសេដ្ឋកិច្ចដ៏រឹងមាំរបស់ អាស៊ី និង ឋានៈជាមជ្ឈមណ្ឌលផលិតកម្ម និង ពាណិជ្ជកម្មរបស់ពិភពលោក បានផ្ដល់ឱ្យអាស៊ី នូវតួនាទីសកលដ៏សំខាន់មួយ ។ បើទោះបីជាសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកមានកំណើនទាប និង ត្រូវ ប្រឈមនឹងការសើរើរចនាសម្ព័ន្ធខ្សែច្រវាក់ផ្គត់ផ្គង់នាពេលថ្មីៗនេះក៏ដោយ ក៏សេដ្ឋកិច្ចអាស៊ី ទាំងមូល ត្រូវបានគេរំពឹងថា នឹងអាចរួមចំណែក ៦០% ដល់កំណើន ផ.ស.ស. ជាក់ស្តែងរបស់ ពិភពលោក ក្នុងឆ្នាំខាងមុខនេះ ។

ក្នុងន័យនេះ តំបន់អាស៊ីមានភាពចាំបាច់ត្រូវធ្វើការរួមគ្នា ដើម្បីរក្សាបាននូវសន្ទុះវិជ្ជមាន។ សម្តេចតេជោ បានលើកឡើងថា អាស៊ីត្រូវតែដឹកនាំដោយគោលការណ៍ពហុភាគីនិយម ដែលផ្អែកលើ វិធានច្បាប់ ដែល​បម្រើ​ឱ្យយើងទាំងអស់គ្នា មិនមែនសម្រាប់តែក្រុមប្រទេសណាមួយនោះទេ។ បន្ថែមពីលើនេះ ត្រូវតែបន្ត​ខិត​ខំធ្វើសមាហរណកម្មឱ្យកាន់តែស៊ីជម្រៅ និង ជំរុញការតភ្ជាប់ឱ្យកាន់តែប្រសើរ ជាជាងជំរុញការ​កាត់​ផ្តាច់ និងការរាំងស្ទះ។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ អាស៊ី ត្រូវតែទទួលស្គាល់ថា គោលការណ៍ពហុភាគីនិយម គឺជា​គោល​ការណ៍​ដែលបានគាំទ្រដល់សកលភាវូបនីយកម្ម, ការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយ ចីរភាព និង ការកាត់​បន្ថយ​ភាពក្រីក្រ ដែលផ្ដល់ផលប្រយោជន៍ជាក់ស្តែងដល់ពិភពលោកយើង មកដល់ពេលនេះ។

ក្នុងសុន្ទរកថានោះ សម្តេចតេជោ បានកោតសរសើរប្រទេសចិន ចំពោះការទទួលបន្ទុក ក៏ដូចជាការ ទទួល​ខុសត្រូវ​ដ៏ធ្ងន់ នៅក្នុងតួនាទីជាអ្នកដឹកនាំសកល ដើម្បីគាំទ្រដល់ការរីកចម្រើនរបស់បណ្ដា ប្រទេស ចាប់ពីទ្វីបអាស៊ី, អាហ្វ្រិក រហូតដល់អាមេរិកឡាទីន។ គំនិតផ្តួចផ្តើម «ខ្សែក្រវ៉ាត់ និង ផ្លូវ» បានគាំទ្រដល់​ការ​កសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធសាធារណៈនៅក្នុងបណ្តាទ្វីបនានា។ សម្រាប់សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធមូលដ្ឋានទាំងនេះ គឺជាផ្នែកមួយមិនអាចខ្វះបាន សម្រាប់កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងអភិវឌ្ឍ និង កាត់បន្ថយភាពក្រីក្ររបស់ប្រជាជន នៃបណ្តាប្រទេសដែលជាភាគីទទួលផល រាប់ទាំង ប្រទេស​កម្ពុជាផង។

សម្តេចតេជោ បានសង្កត់ធ្ងន់ថា គេត្រូវតែទទួលស្គាល់ថា ម៉ូឌែលនៃការរីកចម្រើន និង ការអភិវឌ្ឍ​របស់​ចិន បានអនុញ្ញាតឱ្យប្រទេសផ្សេងទៀត ទទួលបានវិបុលភាពជាមួយគ្នា ពោលគឺមិនមែនបោះបង់ ប្រទេស​ដទៃ ដើម្បីកំណើនរបស់ខ្លួននោះឡើយ។

ក្រៅតែពីការអញ្ជើញចូលរួមក្នុងសន្និសីទខាងលើនេះ ក្នុងដំណើរបំពេញបេសកកម្មការងារនៅប្រទេសចិន​៣ថ្ងៃនេះ សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន ក៏បានអញ្ជើញបំពេញទស្សនកិច្ចនៅវិទ្យាស្ថានកសិកម្មត្រូពិក និង​ទីក្រុង​អវកាសអន្តរជាតិ នៅទីក្រុងវិនឆាង ខេត្តហៃណាន ប្រទេសចិនផងដែរ។

សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន ក៏បានជួបពិភាក្សាការងារជាមួយថ្នាក់ដឹកនាំបក្ស និងក្រុមហ៊ុនរបស់ចិន​មួយ​ចំនួន​ផងដែរ រួមមាន៖ជំនួបជាមួយលោក ចាវ ឡឺជី ប្រធានគណៈកម្មាធិការ​អចិន្ត្រៃយ៍​នៃសភា​តំណាង​ប្រជាជនចិន, លោក ឈិន ចុង សមាជិកគណ:កម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍គណ:កម្មាធិការបក្ស និងជាប្រធាន​គ្រប់គ្រង់ទូទៅ នៃក្រុមហ៊ុនសាងសង់ទូរគមនាគមន៍ចិន (CCCC), លោក ហ្វេង ហ្វៃ លេខាធិការបក្ស​កុម្មុយនិស្តចិន, នាយឧត្តមសេនីយ៍ ហឺ វ័យទុង សមាជិកការិយាល័យនយោបាយមជ្ឍិមបក្ស និងជាអនុ​ប្រធាន​ទី២ នៃគណៈកម្មការយោធាមជ្ឈិមបក្ស។