(សៀមរាប)៖ វេទិកានេះនឹងកំណត់ដំណាក់កាលនៃការផ្លាស់ប្តូរបរិវត្តកម្មឆ្ពោះទៅរកប្រព័ន្ធអាហារ ដែលគិតគូរពីអាកាសធាតុ, មានសុខភាព និងនិរន្តរភាព នាថ្ងៃទី១៧ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៥ នៅខេត្តសៀមរាប។
វេទិកានេះ សហរៀបចំដោយក្រុមប្រឹក្សាស្តារអភិវឌ្ឍន៍វិស័យកសិកម្ម និងជនបទ (ក.ក.ជ), ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ, ស្ថានទូតអាល្លឺម៉ង់នៅទីក្រុងភ្នំពេញ, និងសហភាពអឺរ៉ុប (EU) វេទិកាអនាគត បានប្រមូលផ្តុំមេដឹកនាំរដ្ឋាភិបាល, ភាគីពាក់ព័ន្ធអន្តរជាតិ, សង្គមស៊ីវិល, និងវិស័យឯកជនមកពីបណ្តាប្រទេសអាស៊ី និងអាហ្វ្រិក ដើម្បីបង្កើតដំណោះស្រាយសម្រាប់បញ្ហាប្រឈមទាក់ទង នឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ។
ក្នុងឱកាសនោះ លោក ឌិត ទីណា រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ បានលើកឡើងថា នៅកម្ពុជា កសិកម្ម គឺជាមូលដ្ឋានគ្រឹះនៃសេដ្ឋកិច្ចរបស់កម្ពុជា ដែលដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការធានាសន្តិសុខស្បៀង បង្កើតការងារ បង្កើតប្រាក់ចំណូល និងផលិតទំនិញនាំចេញសម្រាប់ទីផ្សារអន្តរជាតិ។ លោកបន្តថា ដើម្បីពន្លឿនការអភិវឌ្ឍន៍ ការពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ របស់រដ្ឋាភិបាល និងវិស័យឯកជន គឺចាំបាច់ណាស់។
លោក ឌិត ទីណា បានបន្តថា ក្នុងនីតិកាលទី៧ នៃរដ្ឋសភា សម្តេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានកំណត់ក្នុងគោលនយោបាយអាទិភាពចំនួន រួមមាន៖ ការរក្សាស្ថិរភាពតម្លៃផលិតផលកសិកម្ម, ការពង្រាយមន្ត្រីកសិកម្ម សហករណ៍កសិកម្ម។ ឃុំទូទាំងប្រទេស និងបង្កើតទំនើបកម្មសមិទ្ធិផលសំខាន់ៗនៃឆ្នាំ២០២៤ ក្នុងវិស័យកសិកម្មរបស់កម្ពុជា ត្រូវបានពិនិត្យឡើងវិញ ដោយបង្ហាញពីតួនាទីសំខាន់របស់ខ្លួន ក្នុងការជំរុញកំណើនសេដ្ឋកិច្ច និងការធានាសន្តិសុខស្បៀង។
រដ្ឋាភិបាលបានកំណត់អាទិភាពលើវិស័យកសិកម្ម អនុវត្តគោលនយោបាយបង្កើនផលិតភាព រក្សាស្ថិរភាពតម្លៃ ពង្រាយមន្ត្រីកសិកម្ម និងបង្កើតសហគមន៍កសិកម្មទំនើប។ វិធានការទាំងនេះ បានពង្រឹងភាពធន់របស់វិស័យនេះ និងជាមូលដ្ឋានគ្រឹះសម្រាប់កំណើននាពេលអនាគត។
លោកបន្ថែមថា ក្នុងឆ្នាំ២០២៤ វិស័យកសិកម្មសម្រេចបានលទ្ធផលគួរឱ្យកត់សម្គាល់ ដោយអនុវិស័យដំណាំបានកត់ត្រាការកើនឡើង ៧% នៃទិន្នផលផលិតកម្មធៀបនឹងឆ្នាំ ២០២៣។ គួរឲ្យកត់សម្គាល់ ផលិតកម្មស្រូវកើនឡើង ១០% ទោះបីជាមានបញ្ហាប្រឈម ដូចជា៖ គ្រោះរាំងស្ងួត ទឹកជំនន់ និងការរីករាលដាលនៃសត្វល្អិតក៏ដោយ។
លោក ឌិត ទីណា បញ្ជាក់ថា ដើម្បីអភិវឌ្ឍវិស័យនេះបន្ថែមទៀត រួមមាន៖ ការធ្វើផែនការប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព, ការពង្រីកលទ្ធភាពទទួលបានទីផ្សារ, ការបង្កើនសមត្ថភាពដំណើរការក្នុងស្រុក និងការជំរុញការនាំចេញផលិតផលតម្លៃបន្ថែម។ យុទ្ធសាស្ត្របន្ថែម គឺផ្តោតលើការផលិតជីសរីរាង្គក្នុងស្រុក ប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងសកម្មភាពខុសច្បាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងធនធានធម្មជាតិ ការពន្លឿនការចុះបញ្ជីដីធ្លី និងការផ្តល់ប្រាក់កម្ចីការប្រាក់ទាប ដើម្បីគាំទ្រដល់កសិករ និងអាជីវកម្មកសិកម្ម។
ការព្យាករណ៍សម្រាប់ឆ្នាំ ២០២៥ បង្ហាញពីអត្រាកំណើន ៦.៣% សម្រាប់សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា ដោយវិស័យកសិកម្មបានរួមចំណែកតិចតួចក្នុងអត្រា ១.១% ដែលជំរុញដោយអនុវិស័យដំណាំ និងបសុសត្វ។ ការវិនិយោគ ការឧបត្ថម្ភធន និងកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្ម ត្រូវបានរំពឹងថា នឹងលើកកម្ពស់ផលិតភាពកសិកម្មបន្ថែមទៀត។
លោកបន្តទៀតថា សហគមន៍កសិកម្មទំនើបក្នុងខេត្តមួយចំនួន កំពុងផ្តោតលើដំណាំយុទ្ធសាស្ត្រដូចជា ស្រូវ បន្លែ ស្វាយចន្ទី និងម្រេច ដែលបានចូលរួមចំណែកយ៉ាងសំខាន់ដល់សន្តិសុខស្បៀង និងគ្រាប់ធញ្ញជាតិនាំចេញ។ ការទទួលយកនូវបច្ចេកទេស និងបច្ចេកវិទ្យាកសិកម្មទំនើប បានធ្វើឱ្យមានភាពធន់នឹងអាកាសធាតុ ធ្វើឱ្យវិស័យកសិកម្ម មានការរីកចម្រើនប្រកបដោយនិរន្តរភាព និងការប្រកួតប្រជែងនៅក្នុងទីផ្សារពិភពលោក។
កម្ពុជាបានប្តេជ្ញាចិត្តចូលរួមគំនិតផ្តួចផ្តើមជាសាកលមួយចំនួន រួមមាន ចលនា បង្កើនអាហារូបត្ថម្ភ (SUN), មជ្ឈមណ្ឌលសម្របសម្រួលប្រព័ន្ធស្បៀង, យុទ្ធនាការតម្រឹមសម្រាប់បរិវត្តកម្មប្រព័ន្ធស្បៀង។ កំពុងមានការពិនិត្យ និងធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពផែនទីបង្ហាញផ្លូវប្រព័ន្ធស្បៀងក្នុងឆ្នាំនេះ ហើយផែនទីបង្ហាញផ្លូវនេះ នឹងផ្តល់នូវធាតុចូលសំខាន់ៗដល់ការប្រមូលទិន្នន័យអំពីប្រព័ន្ធស្បៀងរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ (UNFSS+4) ដែលគ្រោងធ្វើនៅខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៥ នៅទីក្រុងអាឌីអាបាបា។
កម្ពុជាក៏បានប្តេជ្ញានៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលអាហារូបត្ថម្ភសម្រាប់កំណើន (N4G) និងបានសង្កត់ធ្ងន់លើសារៈសំខាន់ នៃទំនាក់ទំនងរវាងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ ប្រព័ន្ធកសិកម្ម និងអាហារូបត្ថម្ភ។ កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងទាំងនេះ មានគោលបំណងលើកកម្ពស់របបអាហារដែលមានសុខភាពល្អ ធានាសន្តិសុខស្បៀងប្រកបដោយនិរន្តរភាព និងលើកកម្ពស់អាហារូបត្ថម្ភសម្រាប់ប្រជាជនកម្ពុជា។
រដ្ឋាភិបាលកំពុងអនុវត្តយ៉ាងសកម្មនូវគោលនយោបាយជាតិ ជាមួយនឹងគោលដៅសកល (SDG) ជំរុញភាពជាដៃគូជាមួយដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ សង្គមស៊ីវិល និងវិស័យឯកជន ដើម្បីអនុវត្តដំណោះស្រាយប្រកបដោយភាពច្នៃប្រឌិត ពង្រឹងខ្សែសង្វាក់តម្លៃកសិកម្ម និងកាត់បន្ថយកាកសំណល់អាហារ។ តាមរយៈការដោះស្រាយបញ្ហាសំខាន់ៗទាំងនេះ កម្ពុជាខិតខំបង្កើតប្រព័ន្ធស្បៀងអាហារដែលធន់ និងរួមបញ្ចូលគ្នាដែលគាំទ្រដល់កំណើនសេដ្ឋកិច្ចរយៈពេលវែង និងនិរន្តរភាពបរិស្ថាន៕
